Migrena

Migrena to ból głowy, któremu często towarzyszą nudności, wymioty, występują również problemy z logicznym myśleniem. Objawy te rzadko są powiązane ze zwykłym bólem głowy. Poza tymi objawami, migrena może również powodować nadwrażliwość na światło lub nadwrażliwość na dźwięki lub hałasy. Migrena może być bardzo uciążliwa, nawet wstanie z łóżka i przejście do innego pokoju może nasilić pulsujący ból.

Międzynarodowe Towarzystwo Bólów Głowy (International Headache Society – IHS) dokonało klasyfikacji bólów głowy w celu ich lepszego zdefiniowania i pełnego zrozumienia. Klasyfikacja IHS jest wykorzystywana przez lekarzy w celu ustalenia, czy pacjent cierpi na zwykły ból głowy, czy na migrenę.

Bóle głowy można podzielić na:

migrenowe bóle głowy, będące silną, nawracającą przypadłością, której towarzyszy bolesne pulsowanie w skroniach, nudności i zaburzenia widzenia, migreny zwykle odczuwa się tylko po jednej stronie głowy
klasterowe bóle głowy, przypominające migreny, ale trwające krótko i pojawiające się raz na dzień, raz na tydzień lub raz na miesiąc,
napięciowe bóle głowy, zwykle umiejscowione symetrycznie, obejmuje całą głowę lub tylko pewne jej okolice. W odróżnieniu od migreny ból napięciowy nie jest odczuwany jako pulsujący lub tętniący, ale jako ciągły, tępy i uciskający. Wielu chorych określa go jako opasujący. Spowodowany jest wzmożonym napięciem mięśni twarzy, głowy i szyi.

Rozpoznawane są również bóle głowy na tle naczyniowym, skurczu lub napięcia mięśni lub stanu zapalnego. Według ekspertów, bóle głowy na tle naczyniowym odnoszą się do nieprawidłowości w funkcjonowaniu układu krwionośnego lub naczyń krwionośnych mózgu, podczas gdy ból głowy na tle skurczów mięśni odnosi się do napięć mięśni twarzy i szyi.

Bóle głowy na tle zapalnym uważa się z kolei za objaw zaburzeń takich jak infekcja, udar mózgu i inne poważne zaburzenia neurologiczne.

Nawet zanim pojawi się ból głowy pacjenci mogą mieć dolegliwości niebólowe zwane aurą. Aura może być doznaniem wzrokowym, takim jak zniekształcenia światła lub barw. Aura nie pojawia się zawsze.

Eksperci twierdzą, że przebieg leczenia bólu głowy zależy w dużej mierze od jego przyczyny. Najpowszechniejszym sposobem na ból głowy jest zażywanie lekarstw dostępnych bez recepty, takich jak leki przeciwbólowe, np. aspiryna i paracetamol. Inni zalecają popularne sposoby na ból głowy, czyli zimne okłady, ćwiczenia, wysypianie się, odpowiednia dieta, i aktywność fizyczna. Istotną rolę w profilaktyce migreny odgrywają niedobory witamin i składników mineralnych. Coraz częściej mówi się również o zaburzeniach w przemian energetycznych w komórkach nerwowych. Jeśli jednak pomimo stosowania się do tych porad bóle głowy nie ustępują, warto zgłosić się do lekarza w celu przeprowadzenia dokładnych badań i wykluczenia innej choroby.
Czynniki wywołujące migrenę:

czynniki psychiczne (zespół wypalenia zawodowego, osoby żyjące w długotrwałym stresie, chorzy na depresję) ,
czynniki endogenne (zmiany hormonalne, ciąża, przyjmowanie pokarmów, sen oraz zmęczenie)
czynniki wchłaniane (pokarmy i napoje, a także substancje chemiczne wchłaniane przez układ oddechowy i pokarmowy oraz leki i środki odurzające.)
czynniki środowiskowe ( zmiany pogody, natężenie światła, pozostawanie na dużych wysokościach oraz zmiany ciśnienia atmosferycznego.)
pozostałe (intensywny wysiłek fizyczny włączając aktywność seksualną, urazy głowy oraz arteriografię tętnic szyjnych).

U osób stale przemęczonych występuje większa częstotliwość ataków migreny. Wahania hormonalne bezpośrednio wpływają na występowanie migren u kobiet. Ma to związek ze wzrostem poziomu estrogenów w organizmie kobiety w okresie reprodukcyjnym oraz wahaniom miesięcznym ich poziomu w ramach cyklu menstruacyjnego. Migrena pojawia się w takim przypadku przed, w trakcie lub po miesiączce a także w czasie owulacji. Kobiety ciężarne mające skłonność do migreny mogą odczuwać nasilone ataki w trakcie pierwszego trymestru ciąży. Badania wykazały, że kobiety stale przyjmujące doustne leki antykoncepcyjne jednoskładnikowe częściej cierpią na migrenę. Jeśli dodatkowo palą one tytoń to występuje u nich duże ryzyko wystąpienia udaru migrenowego, co może prowadzić w skrajnych przypadkach nawet do częściowej nieodwracalnej ślepoty.
Dieta

Poszczególne pokarmy mogą wywołać ból głowy w ciągu kilku lub do 24 godzin po ich zjedzeniu. Wiele osób jednak może jeść niektóre zakazane pokarmy bez konsekwencji. Zawsze należy przetestować jak wpływają poszczególne pokarmy na nasilenie migreny. Istnieje też ciekawa teoria, że np. czekolada sama w sobie nie jest przyczyną migreny, ale jest jej objawem, gdy przed wystąpieniem ataku jest większa ochota na zjedzenie czekolady.
Do pokarmów, które uważane są za niekorzystne dla osób cierpiących na migrenę należą:

czekolada i jej pochodne…
orzechy arachidowe
sery żółte dojrzewające
rośliny strączkowe, np. bób, groch, fasola, soja,
nabiał
konserwy mięsne i rybne
owoce morza
napoje alkoholowe, a w szczególności czerwone wino (czerwone wino poddane przemianom metabolicznym rozszerza naczynia krwionośne na drodze wytworzenia neuroprzekaźnika w postaci tlenku azotu (NO).
owoce cytrusowe
smażone tłuste potrawy
herbata i kawa, ponieważ zawierają kofeinę
pszenica

Migrena pojawia się też częściej u osób u których są zbyt długie przerwy pomiędzy posiłkami. Ma to związek ze spadkiem poziomu cukru we krwi.

Według przeprowadzonych badań u 90% pacjentów chorych na migrenę występuje wrażliwość na zimną lub mrożoną żywność. Podczas spożywania mocno schłodzonych lub mrożonych produktów, takich jak lody czy mrożona kawa dochodzi do gwałtownego obniżenia temperatury w jamie ustnym i na podniebieniu. Następuje gwałtowne pobudzenie przewodzenia zakończeń nerwowych, co u wielu osób wywołuje bóle głowy.
Migrena a niedobór składników energetycznych

Badania kliniczne wykazały, że jedną z przyczyn powstawania migreny może być zaburzona przemiana energii w mitochondriach lub podwyższony poziom zużycia energii w tkance mózgowej. Przyczyną tych zaburzeń może być niedobór składników energetycznych w komórce takich jak magnez, koenzym Q10, witamina B2 (ryboflawina) i witamina B3 (niacyna). Dzięki odpowiedniej suplementacji można zapobiec lub zmniejszyć częstotliwość występowania napadów migreny, aż do ich całkowitego ustąpienia. Badania potwierdziły również, że przypadku, w którym stosowano witaminy mające poprawić bilans energetyczny komórki nerwowej, następowało trwałe zatrzymanie się migreny.
Witamina B2

Ryboflawina wspomaga produkcję energii w komórkach mózgu. W wielu badaniach potwierdzono, że zażywanie witaminy B2 (ryboflawiny) w dawce 400 mg dziennie zmniejsza o połowę liczbę napadów migrenowych. W 2005 roku w nowym badaniu zmierzono efektywność znacznie mniejszej dawki witaminy B2 (25 mg na dzień). Dawka ta również zmniejszała częstotliwość migren. Badania wykazały, że gdy atak migreny już się zaczął, witamina ta nie miała wpływu ani na jego nasilenie ani na czas trwania. Ryboflawina jest ogólnie rzecz biorąc bezpieczna w stosowaniu i ma znaczenie profilaktyczne. Ryboflawina nie zaburza metabolizmu innych substancji. Przy regularnym stosowaniu można zauważyć bardziej intensywny żółty kolor moczu, którym nie należy się przejmować.

Witamina B3

Przeprowadzono badania potwierdzające korzystny wpływ niacyny w leczeniu migreny. Niacyna przyjmowana dożylnie lub doustnie powoduje rozszerzenie naczyń podskórnych, które mogą usuwać ostre symptomy migreny w wyniku rozszerzania naczyń wewnątrzczaszkowych i zapobiegania późniejszym zwężeniom naczyń zewnątrzczaszkowych. Istnieją również doniesienia dotyczące profilaktycznego działania niacyny przyjmowanej doustnie każdego dnia. Niacyna powoduje utrzymanie odpowiedniego metabolizmu energetycznego w mitochondriach. Za optymalną dawkę dzienną uznaje się 100 mg.

Koenzym Q10

Koenzym Q10 pobudza metabolizm komórki, co powoduje że jest skuteczny w walce z migrenami. Niedobór koenzymu Q10 może być objawem towarzyszącym migrenie, a jego podawanie może pomóc zredukować ból głowy. Koenzym Q10 podawano w dawce 150 mg dziennie, a w rezultacie 61% pacjentów miało nawet o połowę mniej dni z migrenowymi bólami głowy.

Magnez

Wielu badaczy potwierdza w swoich pracach, że osoby chorujące na migrenę mają również obniżony poziom magnezu zjonizowanego i całkowitego w surowicy. Niski poziom magnezu może zakłócić procesy regulujące napięcie mięśniowe tętnic mózgowych. Rolą magnezu
jest regulacja poziomu tlenku azotu w komórkach. Istnieje kilka badań podwójnie ślepych randomizowanych, kontrolowanych placebo, które potwierdziły efekt terapeutyczny suplementacji magnezem u chorych z bólami głowy.

Leki moczopędne, alkohol i przewlekłe choroby wypłukują magnez z organizmu. Warto zadbać o dietę bogatą w magnez. Dobrze jest włączyć do diety szpinak, banany, orzechy i płatki pełnoziarniste. Zalecana dzienna dawka magnezu to 400 mg.

Witamina E

Witamina E, wspomaga krążenie. Częstotliwość migren można zmniejszyć dzienną dawką 400 IU (jednostek międzynarodowych).
Kwasy omega-3

Kwas omega-3 można znaleźć w tranie i oliwie z oliwek. Kwas ten nie jest syntetyzowany w organizmie człowieka i musi być dostarczany, ponieważ produkowane są z niego substancje biorące udział w procesach odpornościowych. Kwas omega-3 powoduje rozluźnianie się naczyń krwionośnych. Przyjmowany w dawce od 2 do 6 gram dziennie wyraźnie zmniejsza częstotliwość występowania bólów głowy. Uważa się, że tabletki z oleju rybnego z odpowiednio zbilansowaną zawartością kwasów tłuszczowych omega-3, zmniejszają nasilenie migren i pomagają je powstrzymać.

Regularne ćwiczenia fizyczne

Osobom cierpiącym na migrenowe bóle głowy zaleca się uprawianie umiarkowanej aktywności fizycznej. Zalecane są umiarkowane ćwiczenia fizyczne, szczególnie polecane są ćwiczenia rozciągające, spacery, jazda na rowerze, pływanie. Osobom cierpiącym na migrenę polecana jest joga. Istnieje wiele opisanych przypadków poprawy zdrowia przez uprawianie jogi.

Unikanie przebywania w zatłoczonych lub niewentylowanych pomieszczeniach

Przebywanie w niewentylowanych pomieszczeniach często skutkuje bólami głowy nie tylko wśród osób cierpiących na migrenę, ale także i uważanych za zdrowe. Dzieje się tak ze względu na niższą zawartość tlenu. Zapach farb i lakierów na bazie żywic może przyczyniać się do wystąpienia napadu migreny u osób na nie wrażliwych.
Sen i spokój

Przy atakach migreny wielu osobom pomaga przebywanie w zaciemnionych i cichych pomieszczeniach. Należy ograniczyć do minimum ilość bodźców docierających do organizmu, dzięki czemu atak migreny staje się mniej intensywny. Aby zmniejszyć częstotliwość ataków migreny konieczne jest zachowanie właściwych proporcji między snem a aktywnością dzienną.

Kontrolowanie stresu

Z badań naukowych wynika, że duży odsetek ataków migreny występuje u osób sfrustrowanych i zestresowanych. Nastawienie psychiczne jest bardzo ważnym elementem każdego leczenia, szczególnie jeśli chodzi o bóle głowy na tle nerwowym, w tym migrenę. Warto rozwijać technikę pozytywnego myślenia. Obecnie jest wiele ciekawych propozycji czy to w postaci książek czy szkoleń z zakresu rozwoju osobistego. Okazuje się również, że właściwe planowania dnia i zadań pozwala ograniczyć pośpiech i stres, które często obciążają układ nerwowy powodując migrenę. Dodatkowo warto nauczyć się technik relaksacyjnych, które odprężają i poprawiają samopoczucie.