Jod to podstawowy składnik tarczycy. Tarczyca wydziela tyroksynę, która zawiera 60-120 mcg jodu. Bez jodu nie jest możliwa produkcja tyroksyny (T4) i trójjodotyroniny (T3), hormonów, które regulują metabolizm, kierują wzrostem i rozwojem. Hormony tarczycy regulują podstawowe reakcje biochemiczne, szczególnie syntezę białka i aktywność enzymatyczną w narządach takich jak mózg, mięśnie, serce, przysadka i nerki. Z tych względów jod jest niezwykle ważny dla rozwoju płodu, zdrowej tarczycy, jak i również dla zdrowych jajników, piersi i prostaty.
Jod jest obecny nie tylko w tarczycy (aż 75% jodu), ale też w śliniankach i błonie śluzowej żołądka. Reguluje on metabolizm i utrzymuje prawidłową wagę, kontroluje proces spalania tłuszczów, przetwarzając je w energię i ciepło.
Zgodnie z statystykami WHO ponad 3 miliardy ludzi na świecie żyje w krajach z niedoborem jodu, a niedobory selenu, witaminy A i żelaza mogą nasilać skutki niedoboru jodu. Wraz z magnezem i selenem, jod jest najbardziej niedoborowym minerałem w naszym organizmie.
Z powodu ciągłego narażenia na substancje toksyczne, potrzebujemy więcej a nie mniej jodu pomaga pozbyć się metali ciężkich z organizmu takich jak fluor, brom oraz w w nieco mniejszym stopniu ołowiu i rtęci.
Jod jest doskonałym środkiem bakteriobójczym o szerokim działaniu, niszczy wirusy jelitowe, grzyby, pierwotniaki.
Niedobór jodu przyczynia się do:
niewydolności tarczycy i powstania wola tarczycowego
upośledzenia funkcji rozrodczych
problemów z utrzymaniem ciąży
torbieli jajników i piersi
zmniejszenia zdolności uczenia się
opóźnienia umysłowego i kretynizmu u dzieci
spowolnienia wzrostu i rozwoju fizycznego w okresie pokwitania
przedwczesnej menopauzy
Objawy niedoboru jodu:
skurcze mięśni
zimne dłonie i stopy
skłonność do przybierania na wadze
słaba pamięć
zaparcia
hemoroidy
depresja
nieregularne cykle miesiączkowe
bóle głowy
obrzęk
bóle mięśni
osłabienie i zmęczenie
suchość skóry
łamliwe paznokcie
Gleby i woda okolic nadmorskich są najbogatsze w jod, natomiast najmniej jodu jest w glebie i wodzie okolic górskich i podgórskich. Niedostateczna podaż jodu wynika z diety ubogiej w ryby, owoce morza i wodorosty, diety wegańskiej i wegetariańskiej, małej ilości jodu w soli spożywczej i unikania soli w związku z zalecaniami WHO.
W pożywieniu jod znajdziemy głównie w:
rybach (szczególnie oceaniczne): 100 g dorsza dostarcza 110 mcg jodu
skorupiakach i owocach morza
nabiale (mleko, ser biały)
jajkach
sałacie, kalarepie, rzepie, kukurydzy, szpinaku
żurawinie, wiśniach, czereśniach
białym półwytrawnym winie (w 100 ml około 35 mcg jodu)
sól – jodek potasu dodawany jest soli kuchennej około 30 mg/kg
mięsie i wędlinach
soli himalajskiej i soli kuchennej jodowanej (zawierającej jodek potasu około 30mg/kg)
Zalecana dawka jodu:
Zalecana dawka dzienna jodu wynosi 150 mcg, jednak dawka skuteczna jak donoszą badania to 20 mg – 50 mg, czyli o wiele wyższa niż dzienna zaleca norma!
Kobiety w ciąży i w okresie karmienia według zaleceń powinny spożywać 250 mcg jodu/dobę. Co ciekawe zalecenia te dotyczą wszystkich kobiet łącznie z niedoczynnością, Hashimoto i nadczynnością w stanie wyrównania.
W Japonii dzienne spożycie jodu to około 13,8 g czyli 100 razy więcej niż dzienna zalecana norma. Dieta Japończyków bogata w wodorosty i owoce morza przyczynia się do tego, że mają najniższy procent zachorowalności na schorzenia tarczycy, raka piersi, jajników i prostaty.
Doskonałym źródłem jodu są glony i wodorosty morskie, a tabletki kelp są stosunkowo tanim i bezpiecznym suplementem. Jod zawarty w 1-2% wyciągu z kelp jest dużo lepiej przyswajalny niż jodan potasu.
Nalewki na bazie jodu (płyn Lugola) mogą być w dużych ilościach trujące, jednak stosowane przez skórę mogą przynieść dobre efekty. Jodek potasu jest również dobrym suplementem.
Przedawkowanie jodu objawy:
pieczenia w ustach, gardle i żołądku, ból brzucha, nudności, wymioty, biegunka, białkomocz, zaburzenia czynności serca. Dawka śmiertelna dla człowieka wynosi 3-4 g.
Jod a Hashimoto:
badania naukowe podają, że nadmierna podaż jodu może być niekorzystna dla pacjentów z predyspozycjami do chorób autoimmunologicznych lub ze zdiagnozowaną chorobą Hashimoto (przewlekłe limfocytarne zapalenie tarczycy), gdyż suplementacja jodem może przyspieszyć rozwój tej choroby bądź zwiększyć stan zapalny. Spowodowane jest to generowaniem wolnych rodników podczas utleniania jodu, co z kolei zwiększa poziom stresu oksydacyjnego i uszkadza komórki tarczycy. Nadmiar jodu może niestety nasilić autoagresję na tarczycę.
Jednakże warto dodać, że są osoby, które wbrew medycynie konwencjonalnej stosują w chorobie Hashimoto płyn Lugola + selen i obserwują dużą poprawę. Suplementacja jodem w chorobie Hashimoto wzbudza wiele kontrowersji, być może uzależniona jest od indywidualnego przebiegu tej choroby a także postaci przyjmowanego jodu (ostatnio sporo jest wpisów o korzystnym wpływie jodu nieorganicznego, natomiast organiczny jod jest niewskazany w przypadku Hashimoto). Niemniej jednak w tym przypadku samodzielna decyzja o włączeniu jodu do codziennej diety łączy się z ryzykiem nasilenia stanu zapalnego tarczycy.
Jod a rak:
Dr. David Derry twierdzi, że jedna kropla (6.5mg w jednej kropli) roztworu Lugola (wodny roztwór jodu i jodku potasu) dziennie w wodzie, sokach albo mleku stopniowo eliminuje pierwszą fazę rozwoju raka zwanego dysplazją sutka, a nowy nie jest w stanie się rozwinąć. Ta metoda wydaje się działać również na raka prostaty, gdyż jest on podobny do raka piersi w wielu aspektach. Pamiętajmy jednak, że samodzielne eksperymenty mogą skończyć się tragicznie. Płyn Lugola dostępny w aptece bez recepty jest przeznaczony do użytku zewnętrznego. Jedynie lekarz może zalecić spożywczy płyn Lugola do spożycia a za jego przygotowanie odpowiedzialny jest farmaceuta.
Witaminy i pierwiastki poprawiające wchłanianie jodu:
witaminy: B2, B3, D3, C
pierwiastki: selen, magnez, cynk, miedź i wapń
Przeciwwskazania ogólne do suplementacji jodem:
nadczynność tarczycy
reakcja alergiczna na jod