Bezpieczne opalanie to ochrona skóry przed nadmierną ekspozycją na promienie UVA i UVB. Powszechnie wiadomo, że promienie słoneczne stymulują wytwarzanie witaminy D w skórze, która jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania całego organizmu. Słońce w zależności od dawki może pomóc lub zaszkodzić. Potrzebna jest mądra profilaktyka i umiar w opalaniu.
Aby właściwie przyswoić witaminę D musimy wystawić na promieniowanie słoneczne 35% powierzchni ciała, czyli przynajmniej ręce i nogi. Słońce, które jest źródłem witaminy D niezbędnej do prawidłowego funkcjonowania układu kostnego i immunologicznego, wspomaga również leczenie depresji, zmniejsza ryzyko nadciśnienia, przedłuża życie, poprawia funkcjonowanie osób chorujących na astmę, spowalnia rozwój otyłości i cukrzycy typu II, podnosi poziom hormonów szczęścia: serotoniny i endorfiny. Ekspozycja na światło słoneczne wskazana jest także dla osób cierpiących na łuszczycę i atopowe zapalenie skóry. W badaniach naukowych wykazano również, że kąpiele słoneczne łagodzą bóle reumatyczne.
Mimo wielu zalet opalania nadmiar promieni słonecznych może spowodować groźne konsekwencje: czerniak skóry. Promienie UVB odpowiadają nie tylko za piękny kolor opalenizny, ale i za fotostarzenie się skóry oraz powstawanie reakcji fotoalergicznych. Promienie UVA wnikają głębiej w skórę powodując powstawanie rumienia i bezpośrednio uszkadzają DNA. Dlatego aby zapewnić bezpieczne opalanie należy stosować ochronę w postaci filtrów przeciwsłonecznych.
Filtry chemiczne
Wybierając kosmetyki do opalania powinniśmy zwrócić uwagę na ich skład. Filtry chemiczne to syntetyczne związki, które wykazują skuteczną ochronę, ponieważ przenikają w głąb skóry i chemicznie pochłaniają światło. Plusem filtrów chemicznych jest to, że są niewidoczne na skórze i mają nietłustą konsystencję. Niestety mogą powodować reakcje fototoksyczne i fotoalergiczne, głównie pochodne kwasu cynamonowego, benzofenon czy pochodne kamfory. Warto dodać, że niektóre filtry chemiczne są niestabilne i mogą przenikać do krwiobiegu a także przyczynić się do powstawania wolnych rodników. Filtry chemiczne używa się na 30 minut przed ekspozycją na słońce.
Zwróćmy uwagę na szkodliwe (niestabilne) filtry chemiczne takie jak:
Ethylhexyl Methoxycinnamate
Octyl Methoxycinnamate
Octyl Dimethyl PABA
Methoxydibenzoylmethane
Benzophenone-3
Benzophenone-4
4- Methylbenzylidene Camphor
Filtry mineralne
Zapewniają bezpieczne opalanie skóry. Filtry mineralne to filtry fizyczne w postaci tlenku cynku (zinc oxide) oraz dwutlenku tytanu (Titanium dioxide). Są to również związki chemiczne, ale lepiej tolerowane przez skórę, szczególnie wrażliwą i skłonną do podrażnień. Ich działanie polega na rozproszeniu i odbiciu promieniowania. Wykazują również lepszą fotostabilność od filtrów chemicznych, ponieważ nie tracą swoich właściwości pod wpływem promieniowania. Trudniej się jednak wchłaniają i pozostawiają tłustą warstwę, często koloru białego na powierzchni skóry. Plusem filtrów mineralnych jest to, że można aplikować je na skórę bezpośrednio przed wyjściem na słońce.
Wskaźniki ochrony przeciwsłonecznej:
SPF (sun protection factor) – to wskaźnik ochrony przeciwsłonecznej i mierzony jest tylko do wartości promieniowania UVB! Wskaźnik ten pokazuje stosunek ilości promieniowania UV powodującego oparzenie podczas opalania się przy użyciu filtra do ilości promieniowania powodującego takie samo oparzenie, bez stosowania filtra. Przykładowo SPF 30 – chroni twoją skórę 30 razy dłużej przed oparzeniem, czyli około 600 minut. Czynnik SPF obliczany jest według ścisłych wytycznych zalecających aplikowanie dużej warstwy kremu na skórę. Wskaźnik ten należy dobierać również do fototypu skóry. Do jasnej karnacji wybierajmy kremy z wysokim filtrem. Ważne jest to, że wskaźnik SPF między 15 a 50 blokuje promieniowanie słoneczne między 93% a 98%.
W związku z tym, że nie do końca miarodajne są wskaźniki dla promieni UVA, przyjęto wskaźnik IPD i PPD jako zdolność kosmetyku do ochrony przeciw promieniom UVA.
IPD ( immediate pigment darkening)- określa w jakim stopniu preparat chroni przed promieniami UVA powodującymi trwałą pigmentację na skórze. Przykładowo IPD 90 oznacza 90% ochrony.
PPD (persistent pigment darkening) – opisuje ile razy zmniejszyła się dawka promieniowania UVA wchłoniętego przez skórę.
Oleje roślinne
Przed oparzeniami słonecznymi możemy zabezpieczyć się używając naturalnych olejów roślinnych, które posiadają naturalny czynnik SPF. Oleje nierafinowane dostarczą skórze witamin, antyoksydantów oraz niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (omega-3 i omega-6). Oprócz tego doskonale ujędrnią skórę i ochronią ją przed utratą wilgoci a także opóźnią proces starzenia się.
Spis olejów według filtrów SPF:
olej z nasion marchwi 30-40
olej z pestek malin 28-50
olej z kiełków pszenicy SPF 20
olej z orzechów laskowych SPF 15
olej sojowy SPF 10
masło karite/shea SPF 10
oliwa z oliwek – SPF 7
olej makadamia – SPF 6
olej rycynowy – SPF 6
olej konopny – SPF 6
olej ze słodkich migdałów – SPF 5
olej jojoba – SPF 4
olej sezamowy – SPF 4
olej awokado – SPF 4 do SPF 15
olej kokosowy – SPF 2 do SPF 10
Pamiętajmy jednak, że sam olej nie wystarczy aby ustrzec się oparzeń słonecznych. Warto sięgnąć po kremy z filtrami, które ochronią skórę przed silną ekspozycją na promieniowanie UVB i UVA.
Dodatkowo warto zadbać, aby w naszej diecie znalazły się przeciwutleniacze takie jak:
witamina A, beta – karoten : jajka, marchewki, pomidory, morele, szparagi czy szpinak
likopen – pomidory
witamina E – rzepa, nasiona słonecznika, migdały i szpinak oraz olej słonecznikowy oraz olej z kiełków pszenicy. Wysoką zawartość witamina E ma pietruszka, kapusta, papaja, oliwki, papryka, brukselka, kiwi, pomidory, jagody i brokuły.
witamina C – natka pietruszki, szczypiorek, papryka, brukselka, kalarepa, kapusta, kalafior , szpinak, pomidor i ziemniaki oraz kiszona kapusta, acerola, owoc dzikiej róży, czarna porzeczka, truskawka, kiwi, owoc jarzębiny, rokitnik, ziele pokrzywy, cytryniec chiński, liście lebiodki pospolitej
pierwiastki jak cynk, miedź, selen i mangan – znajdziemy je głównie w owocach morza, mięsie indyka, kiełkach, migdałach, czosnku, sardynkach i zielonej herbacie
resweratrol -ostatnie badania wskazują na to, że najlepszym źródłem resweratrolu jest czerwone wino oraz pestki borówek i jagód.
Odpowiednie nawodnienie podczas opalania da nam woda. Zrezygnujmy z napojów sztucznych i gazowanych, czarnej kawy i czarnej herbaty, które odwadniają organizm.
Dbając naturalnie o pielęgnację skóry podczas opalania oraz dostarczając organizmowi produktów bogatych w antyoksydanty zmniejszymy negatywne działanie wolnych rodników, wzmocnimy barierę ochronną skóry oraz zmniejszymy ryzyko wystąpienia zmian nowotworowych.
Wystrzegaj się przebywania na słońcu jeśli przyjmujesz:
Ketonal (maść, żel)
antybiotyki (szczególnie doksycyklina i tertracyklina ale także ciprofloksacyna, ofloksacyna)
środki moczopędne (Furosemid, Hydrochlorotiazyd)
NLPZ ( niesteroidowe leki przeciwzapalne, np. Ibuprofen, Naproxen)
sulfonamidy (Bactrim)
leki przeciwcukrzycowe (np. Diabetol, chloropropamid, Glipense)
leki obniżające poziom cholesterolu (Lipanthyl)
preparaty stosowane w nadciśnieniu i arytmii serca (Cordaron, Dilzem)
leki przeciwdepresyjne ( Tegretol, Doxepin, amitrypilina)
leki przeciwgrzybicze ( itrakonazol)
napar z dziurawca, mniszka lekarskiego, nagietka
arnika (maść)
arcydzięgiel
uważaj również na słońce jeśli stosujesz środki rozjaśniające przebarwienia, niedawno był złuszczany naskórek czy wykonywana depilacja laserem!
Oprócz stosowania naturalnych olejów i kremów z filtrem oraz bogatej w przeciwutleniacze diety, pamiętaj o okularach przeciwsłonecznych oraz nakryciu głowy 🙂
Jakie są Wasze sposoby na ochronę podczas opalania się? Czy stosujecie naturalne oleje i kosmetyki z filtrami?
